بخش خصوصی خواهان سرمایه‌گذاری درحوزه نیروگاه‌ها و به‌طور کلی صنعت برق نیست، اما چرا؟ محسن امیری، مدیرعامل شرکت صنایع برق و انرژی صبا (وابسته به بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی) معتقد است عدم افزایش نرخ خرید برق در طول سال‌های گذشته، یکی از مهم‌ترین دست‌اندازهایی است که جذب سرمایه را سخت کرده است. به اعتقاد او، بارها از مراجع مختلف این موضوع شنیده شده که افزایش نرخ خرید برق اعمال می‌شود، اما این وعده از سال ۱۳۹۳ تاکنون به‌رغم اینکه در بودجه‌ریزی و برنامه‌های توسعه کشور افزایش نرخ خرید برق دیده شده هنوز محقق نشده است.
مدیرعامل شرکت صنایع برق و انرژی صبا در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» به تشریح حال و هوای این روزهای صنعت برق پرداخت. امیری بر این باور است که «جذب سرمایه» و «صادرات» دو مقوله در صنعت برق هستند که مغفول مانده و نکته اینجاست که در کشورهای مختلف هر فردی که بخواهد در این صنعت استراتژیک سرمایه‌گذاری کند، علاوه بر مزایای در نظر گرفته شده، مجوز صادرات برق را هم خواهد داشت. این درحالی است که به اعتقاد او در ایران به‌رغم اینکه وزارت نیرو به‌عنوان متولی اصلی مجوز صادرات برق می‌دهد، اما فعالان بخش‌خصوصی زمان وارد شدن به پروسه عملیاتی صادرات، به دلایل مختلف از وزارت نیرو مخالفت می‌شنوند. به گفته امیری، علاوه بر این سنگ‌اندازی‌ها، سیاست‌گذار هیچ‌گونه تمهیداتی برای صادرات برق تولیدی نیروگاه‌های خصوصی نیاندیشیده است. او افزود: بخش‌خصوصی حتی حاضر است هزینه ترانزیت با فاصله ۲ هزار کیلومتر را پرداخت کند، اما هر بار به در بسته می‌خورد که نشان از انحصار دولت در بخش صادرات است.
مدیرعامل شرکت صنایع برق و انرژی صبا معتقد است باید در بحث صادرات برق، ورود بخش‌خصوصی تسهیل شود، زیرا با این روش و سیاست، سرمایه‌گذاران خارجی هم وارد گود می‌شوند. او در ادامه اضافه کرد: به‌طور تقریبی در پیک بار تابستان مصرف برق کشور حدود ۱۰ درصد از تولید برق نیروگاه‌ها بیشتر است، البته در فصول غیر پیک میزان قابلیت تولید۶۰درصد بیشتر از مصرف برق کشور است که این موضوع می‌تواند در جهت تعامل بخش صادرات، گره‌گشای سرمایه‌گذاران بخش‌خصوصی باشد.
امیری در مورد اینکه به‌دلیل بحث‌های امنیتی گفته می‌شود ورود سرمایه‌گذاران خارجی به بخش تولید برق مشکلاتی به‌وجود می‌آورد، اظهار کرد: با توجه به نفوذ بالا و سیستم حاکمیتی که از طرف وزارت نیرو اعمال می‌شود، ورود سرمایه‌گذاران هیچ مشکلی به‌وجود نخواهد آورد. به اعتقاد امیری باید به سرمایه‌گذاران خارجی فرصت ورود داده شود، زیرا در این شرایط هر چقدر بتوان سرمایه‌گذار خارجی جذب کرد، به انتقال تکنولوژی‌های روز به کشور کمک خواهیم کرد. مدیرعامل شرکت صنایع گروه برق و انرژی صبا همچنین با اشاره به اینکه یکی از راه‌های برون‌رفت از بحران‌ها این است که به سرمایه‌گذار بخش‌خصوصی و خارجی اجازه ورود به صنعت برق داده شود، اظهار کرد: موضوعی که سرمایه‌گذاری در ایران را توجیه‌پذیر می‌کند، صادرات است. کشورهای همسایه ما عموما کشورهایی هستند که در زمینه تولید برق با مشکلات متعددی روبه‌رو هستند. طبق ارزیابی‌ها پاکستان، افغانستان، سوریه و عراق و حتی کشورهای حاشیه خلیج‌فارس با معضل تامین برق روبه‌رو هستند. او افزود: نکته اساسی این است که ما باید ایران را به کریدور تولید برق منطقه تبدیل کنیم. ما عمده تولیدکننده برق منطقه هستیم و با توجه به اختلاف ساعت و پیک باری که وجود دارد می‌توان نیاز برق این کشورها را تامین کرد. به اعتقاد امیری، همه شرایط برای‌هاب شدن ایران در منطقه وجود دارد؛ چراکه گاز به وفور وجود دارد و نیروی متخصص و شرکت سازنده تجهیزات نیروگاهی معتبر مانند شرکت مپنا هم از دیگر مزایا به‌شمار می‌رود. این درحالی است کشورهای همسایه هیچ‌کدام از این امکانات را ندارند.
او در ادامه اظهار کرد: در این میان یک پرسش وجود دارد؛ آیا تحریم‌ها مانع جذب سرمایه نمی‌شود؟ برای پاسخ به این پرسش باید گفت ایجاد انگیزه برای ورود سرمایه‌گذاران یکی از راه‌های شکست تحریم‌ها محسوب می‌شود.
سرمایه‌گذاران خارجی در بخش صنعت برق قریب به اتفاق کوچک هستند و این شرکت‌های بزرگ هستند که به‌دلیل منافع‌شان نمی‌توانند با وجود تحریم‌ها با ایران کار کنند. اما شرکت‌های کوچک این محدودیت‌ها را ندارند، ولی دست‌اندازهای داخلی مانع ورود این شرکت‌ها به صنعت برق ایران شده است.
او افزود: باید بررسی کرد و دلیل اینکه سرمایه‌گذار خارجی به ایران نمی‌آید را مورد واکاوی قرار داد. تحریم تنها دلیل نیست. بسیاری از شرکت‌های اروپایی درحال ورشکست شدن هستند و مشکلات اقتصادی تنها گریبان اقتصاد ایران را نگرفته است. این مشکلات در همه جای دنیا وجود دارد، اما با مدیریت درست می‌توان از تهدیدها فرصت ساخت. به گفته امیری، درحال حاضر شرکت‌های کوچک خارجی هستند که آمادگی سرمایه‌گذاری در ایران را دارند، اما به‌دلیل اینکه زیرساخت‌ها فراهم نیست و همدلی و همسویی بین ارکان مختلف کشور وجود ندارد، باعث دوری آنها از سرمایه‌گذاری شده است.
مدیرعامل شرکت صنایع برق و انرژی صبا در ادامه با اشاره به اینکه وزارت نیرو باید در کنار بخش‌خصوصی بایستد و امنیت سرمایه‌گذاری را برقرار کند، تصریح کرد: بسیاری از صنایع کشور اکنون با ظرفیت ۳۰ تا ۴۰ درصدشان درحال فعالیت هستند. قاعدتا اگر مشکلات اقتصادی داخل کشور بر اساس نامگذاری سال توسط مقام معظم رهبری به نام سال جهش تولید حل شود و صنایع وارد مدار تولید شوند، مصرف برق‌ما در پیک بار بیشتر از تولیدمان می‌شود.
در این شرایط دولت و وزارت نیرو مجبور به اعمال خاموشی‌ها می‌شوند و صنایع در سال جدید دوباره با قطعی برق روبه‌رو می‌شوند. با این کار عملا صنعت را زمین زده‌ایم. امیری درخصوص اینکه گروه برق و انرژی صبا برای آمادگی در پیک ۹۹ چه تمهیداتی در دستور کار قرار داده است؟ گفت: به‌رغم شیوع کرونا و مشکلاتی که به‌واسطه آن در کسب‌وکارها ایجاد شد، خوشبختانه با تمهیداتی که از ابتدا بابت حفاظت و رعایت مسائل بهداشتی همکارانمان در مجموعه نیروگاه‌های برق و انرژی صبا انجام شد، بیش از ۹۰ درصد تعمیرات کل نیروگاه‌هایمان سر موعد و براساس برنامه‌های هماهنگ شده با شرکت مادر تخصصی نیروی برق حرارتی انجام شد. او افزود: ۱۰ درصد هم باقی‌مانده که در دستورکار است.
بدون شک ما در پیک تابستان ۹۹ بهتر از سال‌های قبل و با افزایش ظرفیتی بالای ۱۵۰ مگاوات نسبت به ظرفیت قبلی‌مان، با افزایش بهره‌وری و راندمان مشارکت بهتری در پیک امسال خواهیم داشت و برنامه‌های مدونی هم برای سال ۱۴۰۰ در دستور کار داریم. البته باید به این نکته نیز اشاره کنم که گروه برق و انرژی صبا در سال۹۹ نیز در نظر دارد برق‌رسانی به مناطق محروم همچنان جزو اولویت‌ها باشد.