نیکبخت رییس انجمن اصنا میگوید: یک خطر جدی که نیروگاهها را تهدید میکند مساله اورهال آنهاست. حدود ۳هزار مگاوات نیروگاه کشور نیازمند تعمیر و نگهداری است که در تامین بودجه خود دچار مشکل هستند.
عباس علی آبادی وزیر نیرو میگوید که در طی ۵ سال ۴۰ الی ۵۰ هزار مگاوات به ظرفیت تولید نیروگاههای تجدیدپذیر در کشور افزوده خواهد شد. این هدفگذاری تقریبا ۴ الی ۵ برابر وعدههایی است که علی اکبر محرابیان در شروع دولت سیزدهم مطرح کرده بود. وعدهای که مثل همیشه تنها روی کاغذ ماند و کمتر از ۵ درصد آن محقق شد. حالا اما وزیر نیروی دولت چهاردهم پا را فراتر گذاشته و اهداف بزرگتری را مطرح میکند. اما سوال اینجاست که این اهداف تا چه اندازه قابل تحقق بوده و بستههای تشویقی دولت تا چه اندازه میتواند انگیزه ورود به این حوزه را فراهم کند.
رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی نیروگاههای ایران (اصنا) که معتقد است هنوز اطمینان خاطر لازم در بین سرمایه گذاران ایجاد نشده است، به بازار میگوید: بعد از شروع به کار دولت چهاردهم تصمیمها و ریل گذاریهای خوبی در ساتبا صورت گرفته است. من خود گمان میکردم که بعد از تابستان ۳ الی ۴ هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی وارد مدار شود. اما شاهد بودیم که با وجود تمام اقدامات انجام شده و تمامی وعده و وعیدهای داده شده سرمایه گذاران همچنان نسبت به ورود به این حوزه تردید دارند و مطمئن نیستند که موانع قانونی به صورت کامل رفع شده است.
او در ادامه سخنان خود راه کارهای مقابله با بحران برق را به دو بخش کوتاه مدت و میان مدت تقسیم کرد و گفت: یکی از کارهای کوتاه مدتی که میتوان با تکیه بر آن جلوی ناترازی را گرفته و به نوعی دیماند تولید برق را افزایش داد این است که محدودیتهای تولیدی که ناوگان نیروگاهی کشور با آن مواجه است را برطرف کنیم. با این کار ساده که حدود ۸۰۰ میلیون یورو اعتبار نیاز دارد میتوان حدود ۴ هزار مگاوات به ظرفیت تولید برق کشور اضافه کرد.
نیکبخت با بیان اینکه در شرایط بحرانی بای توجه ویژهای به تکمیل نیروگاههای در حال احداث شود، ادامه داد: یک خطر جدی که نیروگاههای کشور را امروز تهدید میکند مساله اورهال آنها است. حدود ۳هزار مگاوات نیروگاه کشور نیازمند تعمیر و نگهداری است که در صورت عدم تامین بودجه لازم برای این کار میتواند ظرفیتی معادل ۳ هزار مگاوات را در معرض عدم تولید قرار دهد. برای حل این مساله باید یک بودجه ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلیون یورویی در اختیار شرکتهای خصوصی قرار گیرد تا اورهالها را به موقع انجام دهند.
طبق اعلام توانیر میزان ناترازی برق در تابستان امسال به حدود ۱۸ هزار مگاوات رسید. کشوری که تا همین چند سال پیش با مازاد تولید مواجه بوده حالا چند سالی است که دچار خاموشیها گسترده شده است. برخی دلیل این خاموشیها را رشد فزاینده مصرف میدانند. اما برخی دیگر ریشه مشکل امروز را در توقف سرمایهگذاری در بخش تولید عنوان میکنند.
رییس انجمن اصنا در اینباره میگوید: در دو دولت گذشته ضربه بزرگی به بخش تولید در صنعت برق وارد شد. سیاست گذاریهای اشتباه باعث شد که بیشتر منابع درآمدی به سمت شرکتهای توزیع و انتقال برق سرازیر شده و هر روز بر بدهی واحدهای تولید برق افزوده میشد. این عدم پرداختها در طول سالهای گذشته باعث شد که یک واگرایی و گپ بزرگی بین مقدار تولید و مصرف در صنعت برق شکل گیرد.
او با اشاره به این نکته ما در سالهای ۹۲ و ۹۳ با مازاد تولید برق مواجه بودیم، اظهار داشت: در تمام پیش بینیهای بعد از سال ۸۹ همواره از رشد مصرف برق در کشور خبر میداد و اعلام میشد که نیاز کشور در دهه ۱۴۰۰ به برق حدود ۸۰ هزار مگاوات میرسد. بنابر این نمیتوان ادعا کرد که کشور به یکباره با یک شوک مصرف مواجه شده و در عمل امکان برنامه ریزی برای پاسخ گویی به این حجم از نیاز برقی در کشور وجود نداشته است. اما متاسفانه به دلیل سیاست گذاریهای اشتباه سرمایه گذاران از این حوزه فرار کرده و دیگر رغبتی برای ورود به آن نداشتند.
اما مدیریت مصرف از دیگر راه کارهای پیشنهادی این فعال بخش خصوصی برای مقابله با کسری برق است. او با بیان اینکه مدیریت مصرف و فرهنگسازی برای کاهش مصرف یک کار ۱۲ ماهه است، افزود: اینکه صرفا یک پویشی را برای ایام پیک راه اندازی کرده و در ایام تابستان همه را به مصرف کمتر دعوت کنیم، فایدهای ندارد. این فرهنگ سازیها باید مداوم بوده و از تجربه سایر کشورها هم برای مدیریت مصرف در مصرف کنندگان بزرگ در حوزههای صنعتی استفاده کنیم. البته باید مشوقهایی برای آنها در سایر ایام سال در نظر گرفته شود تا انگیزه صرفه جویی در ایام پیک را داشته باشند.
شاید تصور شود که از هم اکنون صحبت کردن و ابراز نگرانی نسبت به بحران برق در تابستان سال آینده کمی زود بوده و فرصت زیادی برای مقابله با این چالش هنوز باقی است.
اما نیکبخت فعال صنعت برق چنین اعتقادی نداشته و میگوید که تا پیک سال آینده ۸ ماه بیشتر زمان باقی نمانده است. باید توجه داشته باشیم که انجام هر گونه عملیات مهندسی در نیروگاههای کشور به زمان زیادی نیاز دارد. بنابر این اگر تصمیمات تا آذر ماه گرفته نشود و منابع لازم برای مقابله با این بحران اختصاص پیدا نکند، به طور قطع در سال آینده با چالش جدی مواجه خواهیم شد. اینکه منابع را شب عید تامین کنیم و فکر کنیم که تا تابستان میتوانیم مشکلات موجود را حل و فصل کنیم، اشتباه بزرگی است.